زندگی ۳.۰ انسان بودن در عصر هوش مصنوعی

کتاب جدیدی که این روزها شروع به خواندن آن کرده ام «زندگی ۳.۰ انسان بودن در عصر هوش مصنوعی» نام دارد. بر اساس نظر این کتاب زندگی به سه مرحله تقسیم می شود.
تکامل زیستی، تکامل فرهنگی و تکامل تکنولوژیک.
زندگی ۱.۰ نمیتواند سخت افزار یا نرم افزار خودش را در طول زندگی خود تغییر دهد و از نو طراحی کند. هر دو اینها را DNA مدیریت میکند و تغییر فقط از راه تمامل و در طی چندین و چند نسل رخ می دهد.
در مقابل زندگی ۲.۰ میتواند بخش عمده ای از نرم افزارش را از نو طراحی کند. انسان ها میتوانند مهارت های پیچیده تازه ای یاد بگیرند مثلا زبان ها و بازی ها و حرفه های گوناگون و اساسا می توانند جهان بینی و اهداف خود را اصلاح کنند.
زندگی ۳.۰ که هنوز در زمین وجود ندارد می تواند نه تنها نرم افزار بلکه سخت افزار خود را هم از اساس مجددا طراحی کند و لازم نیست برای تغییر سخت افزار منتظر تغییر بسیار تدریجی تکامل در طی چندین نسل باشد‌. در این کتاب به این موضوعات و زندگی در مرحله سوم یعنی تکامل تکنولوژیک پرداخته شده است.
در آستانۀ عصری جدید قرار داریم. آنچه زمانی داستان علمی‌تخیلی به شمار می‌آمد به‌سرعت رنگ واقعیت به خود می‌گیرد، چون هوش مصنوعی در همۀ حوزه‌ها در حال ایجاد تحول است، از جنگ و جُرم و جنایت گرفته تا عدالت و مشاغل و جامعه ـــ و حتی برداشت ما از معنای انسان بودن. هوش مصنوعی بیش از هر فناوری دیگری توان دگرگون کردنِ آیندۀ مشترک ما را دارد، و برای بررسیِ این آینده هیچ‌کس بهتر از مکس تگمارک نیست، استاد MIT و یکی از بنیادگذارانِ مؤسسۀ آیندۀ زندگی که کارهایش به پژوهش جدی در زمینۀ نحوۀ سودمند نگاه داشتن هوش مصنوعی بسیار کمک کرده است.

مکس تگمارک استاد فیزیک MIT و رئیس مؤسسۀ آیندۀ زندگی است. او مؤلف کتاب جهانِ ریاضیاتیِ ماست و در بسیاری از مستندهای علمی شرکت داشته است. عشقِ او به اندیشه‌های نو و ماجراجویی و آینده‌ای شوق‌انگیز مسری است. تگمارک در این کتابِ بسیار مهم که بر پژوهش‌های ژرف استوار است ما را به عمق اندیشه دربارۀ هوش مصنوعی و وضع بشر می‌برد و با پرسش‌های اساسیِ زمانه‌مان رو در رو می‌کند.

چگونه می‌توانیم از طریق اتوماسیون به رشد و شکوفایی اقتصادی خود ادامه دهیم، بدون آن‌که افراد درآمد یا احساس هدفمندی خود در زندگی را از دست بدهند؟

چگونه می‌توانیم اطمینان یابیم که سامانه‌های هوش مصنوعی آینده همان کاری را که ما می‌خواهیم انجام می‌دهند بدون این‌که از کار بیفتند یا درست کار نکنند یا هَک شوند؟

آیا باید از به راه افتادن مسابقه‌ای تسلیحاتی بر سرِ دستیابی به سلاح‌های خودسامانِ مرگبار در هراس باشیم؟
آیا هوش مصنوعی به بالندگی و شکوفاییِ بی‌سابقۀ زندگی کمک خواهد کرد، یا سرانجام ماشین‌ها در تمام کارها از ما پیشی خواهند گرفت، و شاید حتی جایگزین ما شوند؟
زندگی ۳/۰ ما را با مناقشه‌انگیزترین مسائل روز در زمینۀ هوش مصنوعی آشنا می‌کند ـــ از اَبَرهوش گرفته تا معنا و آگاهی و مرزهای فیزیکیِ نهاییِ حیات در کیهان ـــ و این‌چنین ما را مجهز می‌کند تا به بحثی که شاید مهم‌ترین بحث زمانۀ ما باشد بپیوندیم.
شما چه جور آینده‌ای را می‌خواهید؟