گاف های رسانه ای.....

این اولین بار نیست که رسانه های ایرانی مطالب طنز نشریات یا رسانه های خبری غرب را به عنوان مطالب جدی برگردان کرده و با نگاهی جدی آنها را منعکس نموده اند. هنریک مودست برودرHenryk Modest Broder طنز نویس مجله اشپیگل در مقاله ای طنز آلود که بعدا در روزنامه آلمانی دی ولت نیز منتشر شد ، با اشاره به سخنان اخیر آقای احمدی نژاد درباره یهودیان به دولت آلمان پیشنهاد کرده بود یکی از ایالت های آن کشور را به صهیونیست ها بدهد. این مقاله طنز، به تیتر یک برخی رسانه های مکتوب ایران تبدیل شد و خبرگزاری های ایرانی نیز آن را به نگاه خود ترجمه کرده و بر روی خروجی های خود مخابره کردند. صدا و سیما نیز به طور ویژه ای آن را پوشش داد ، اما با انعکاس این مطلب در رسانه های ایرانی ، این بار نوبت رسانه های غربی بود که با نگاه تمسخر آمیز به کیفیت و کارآمدی رسانه های ایرانی ، آنها را مورد نیشخند قرار دهند.

سال گذشته نیز یکی از خبرگزاری های ایرانی خبری به نقل از روزنامه  الشعب به عنوان سخنگوی کمونیست چین منتشر کرد که بعدا معلوم شد چنین روزنامه ای اساسا در چین منتشر نمی شود. چند خبرگزاری دیگر ایرانی نیز با استناد به گزارش نشریه نیوزویک و سایت MSNBC اعلام کردند که شبکه الجزیره قطر به شبکه فاکس نیوز آمریکا فروخته شد. بخت بر قضا خبر مورد استناد مذکور نیز نوشته ای طنزآلود از اندی بروویتز طنز نویس مشهور آمریکایی بود که در بالای مقالاتش صراحتا عنوان Satire به معنی طنز و شوخی درج می شود. در نگاه اول شاید بتوان اشکال و قصور را متوجه مترجمان این خبرگزاری ها یا نشریات دانست که به درستی متوجه محتوی مطلب نشده اند اما به نظر می رسد ماجرا  عمیق تر از این حرفهاست. از جمله در بحث آسیب شناسی ساختار رسانه های ایران می توان به فقدان آموزش های تخصصی در زمینه علوم سیاسی و روابط بین المللی ، ادبیات و زبان انگلیسی ، تکنیک ها و مهارت های ژورنالیستی ،سبکهای خبرنویسی و مقاله نویسی ،فیچر نویسی و قالب های مختلف نگارش مطلب اشاره کرد .

متاسفانه ادیتور های رسانه ای نیز به دلیل گرفتاری های متعدد چندان وارد محتوای مطالب ترجمه یا تولید شده ، نشده و بعضا به ماشین های امضای مطالب زیر دستان تبدیل شده اند. بسیاری از کسانی که به عنوان خبرنگار یا نویسنده ، ستون های رسانه ای را پر می کنند مراحل تجربی و ورزیدگی ژورنالیستی را به طور حرفه ای طی نکرده و به همین جهت هراز چند گاهی مرتکب گافهایی از این دست می شوند. البته  اکنون به لطف رسانه های اینترنتی ، اشتباهات و گافهای مذکور به سرعت افشا شده و همین نکته به اهرم فشاری بر رسانه به منظور اصلاح فرآیند کاری آنها تبدیل شده است ولی در فضای سنتی قبل که بر مطالب منتشره در مطبوعات یا خبرگزاری ها حتی در صورت مشخص شدن اشکالات اساسی، سرپوش گذاشته می شد امکان نقد و حلاجی محتوایی وجود نداشت. امروزه سرعت انتشار مطالب در اینترنت به حدی رسیده که فی المثل در فردای آن روزی که مترجمان ناشی رسانه های ایرانی در برگردان مطالب اشپیگل آن اشتباه را مرتکب شدند ، در رسانه هایی به سراغ نویسنده  اصلی مطلب اشپیگل رفته  و از او درباره این گاف رسانه های گفتگو می گیرند و منتشر می کنند. به نظر می  رسد که کیفیت و صحت در هیاهوی سرعت انتشار اخبار و گزارش ها در حال فداشدن است و گاهی یک گاف این چنینی علاوه بر از دست رفتن اعتماد مخاطبان به رسانه ها باعث آبروریزی بزرگ برای مطبوعات و خبرگزاری های ایرانی می شود و عجیب اینجاست که هیچ یک از آن رسانه ها حتی در صدد رفع اشکال یا عذرخواهی از مخاطبان خود نیز بر نیامده و با سکوت و خاموشی از کنار ماجرا عبور کرده اند.